Doğru orantı, iki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artıyorsa veya biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa, bu iki çokluk arasında doğru orantı vardır denir.
Temel Tanım:
-
İki çokluk (örneğin, A ve B) arasında doğru orantı varsa, A/B oranı sabittir. Bu sabit orana orantı sabiti denir ve genellikle "k" ile gösterilir. Yani:
A / B = k (orantı sabiti)
Özellikler:
- Artış ve Azalış: Eğer A artarsa, B de aynı oranda artar; A azalırsa, B de aynı oranda azalır.
- Grafik: Doğru orantının grafiği, orijinden (0,0) geçen düz bir doğrudur. Bu doğru üzerindeki her nokta, orantı sabiti "k"yı sağlar.
- Orantı Sabiti: Orantı sabiti (k), doğru orantının ne kadar hızlı değiştiğini gösterir. Büyük bir "k" değeri, A'daki küçük bir değişikliğin B'de büyük bir değişikliğe neden olacağı anlamına gelir.
Doğru Orantı Problemleri:
Doğru orantı problemleri genellikle bir orantı denklemi kurularak çözülür. Örneğin:
- "3 kg elma 15 TL ise, 5 kg elma kaç TL'dir?" gibi bir problemde, elma miktarı ile fiyatı arasında doğru orantı vardır.
Formül:
- A1 / B1 = A2 / B2 (A1 ve B1 ilk durumdaki değerler, A2 ve B2 ise ikinci durumdaki değerler)
Önemli Kavramlar: